زمان مطالعه: ۶ دقیقه

بهینه‌ سازی زنجیره تامین چیست و چرا مهم است؟

بهینه‌ سازی زنجیره تامین

با تکمیل فرآیند بهینه‌ سازی زنجیره تامین، سازمان شما می‌تواند هزینه‌ها را به حداقل برساند، رضایت مشتری را افزایش دهد و عملکرد کلی خود را بهبود بخشد. اما مفهوم دقیق این عبارت چیست و چرا مهم است؟

بهینه‌سازی زنجیره تامین چیست؟

اگر «بهینه‌ سازی زنجیره تامین» را در گوگل جستجو کنید، چند میلیون نتیجه مختلف مشاهده خواهید کرد. به‌تازگی این اصطلاح به یک موضوع داغ در میان متخصصان صنایع مختلف تبدیل شده است. اما بهینه‌سازی زنجیره تامین دقیقا به چه معناست و چگونه در کسب‌وکارها اعمال می‌شود؟

بهینه‌سازی زنجیره تامین به معنی استفاده درست از فناوری و منابعی مانند بلاک‌چین، هوش مصنوعی و اینترنت اشیا برای بهبود کارایی و عملکرد در شبکه تامین است. هدف اصلی این بهینه‌سازی این است که محصولات را با کم‌ترین هزینه کل و بالاترین سطح سود به مشتریان خود تحویل دهید. به منظور دستیابی به این اهداف، مدیران باید هزینه های تولید، موجودی، حمل‌ونقل و خدمات مشتری را متعادل کنند.

در واقع زنجیره تامین یک سازمان، یک فرآیند تجاری حیاتی است که که در جهت ایجاد تجربه‌ای موفق برای مشتری عمل می‌کند. یک زنجیره تامین با عملکرد بالا، باعث کارایی و پاسخگویی بیشتر کسب‌وکار می‌شوند، بنابراین مشتریان به هرآنچه که می‌خواهند، در زمان و مکان مناسب دسترسی خواهند داشت؛ به نحوی که هم برای سازمان سودآور باشد و هم به پایداری زنجیره تامین کمک کند.

مراحل موفقیت بهینه‌سازی زنجیره تامین

در یک فرآیند موفقیت‌آمیز بهینه‌سازی زنجیره تامین سه مرحله وجود دارد:

۱- طراحی زنجیره تامین

در این مرحله، فرآیندهای طراحی شبکه مانند محل قرارگیری تاسیسات انبار و نحوه جریان محصول بین آن‌ها، اهداف استراتژیک مانند پیش‌بینی تقاضا، ایجاد منابع، و برنامه‌ریزی و زمان‌بندی عملیات تولید توصیف می‌شوند.

۲- برنامه‌ریزی زنجیره تامین

شامل ایجاد یک طرح استقرار زنجیره تامین استراتژیک در جهت متعادل کردن عرضه و تقاضا است.

۳- اجرای زنجیره تامین

این مرحله بر برنامه‌ها و سیستم‌های اجرایی تمرکز دارد. مدیریت انبار و موجودی، مدیریت حمل‌ونقل، مدیریت تجارت بین‌المللی و سایر برنامه‌‏های اجرایی در این دسته قرار می‌گیرند.

بهینه‌ سازی زنجیره تامین

چرا بهینه‌ سازی زنجیره تامین مهم است؟

زنجیره‌های تامین پیچیده هستند، اما این پیچیدگی‌ها مزایای تکنولوژیکی خاصی به همراه دارند، خصوصا زمانی که بلاک‌چین با هوش مصنوعی و اینترنت اشیا ترکیب شوند. یک فرآیند بهینه‌سازی زنجیره تامین که به خوبی طراحی شده باشد به موضوعات زیر می‌پردازد:

سیلوهای اطلاعات

سیلوی اطلاعات یک سیستم مدیریت اطلاعات است که نمی‌تواند به‌طور آزادانه با سایر سیستم‌ها ارتباط داشته باشد. یک زنجیره تامین بهینه‏‌شده از طریق فناوری متصل، بهترین راه‌حل را برای سیلوهای اطلاعاتی ارائه می‌دهد.

نیازهای مشتری

افزایش انتظارات مشتری به این معنی است که زنجیره‌های تامین باید تمام مراحل را برای برآوردن این نیازها بهینه‌سازی کنند. ساده‌سازی زنجیره تامین اولویت سازمان‌هایی است که می‌خواهند بهتر از رقبای خود به نیازهای مشتریان‌شان پاسخ دهند.

مزیت رقابتی

زنجیره‌های تامین قدیمی بر طراحی شبکه متمرکز بودند. امروزه بهینه‌سازی، کلید ایجاد مزیت رقابتی و حفاظت از نام تجاری، با تمرکز بر برنامه‌های کاربردی اجرا محور و پشتیبانی تصمیم‌گیری در زمان واقعی است.

چابکی

زنجیره تامین شما با چه سرعتی می‎تواند به تغییراتی مثل تقاضای مشتری، رقابت یا اختلال در عرضه پاسخ دهد؟ زنجیره‌های تامین مدرن باید چابک باشند تا رقابتی باقی بمانند.

پایداری

زنجیره‏‌های تامین، اثرات زیست محیطی و اجتماعی بسیار زیادی دارند. مشتری امروزی می‌خواهد بداند که آیا کالاهای شما به روشی پایدار و با استفاده از روش‌های استخراج تجدیدپذیر تولید می‌شوند یا خیر.

بهترین روش‌ها برای بهینه‌سازی زنجیره تامین

هیچ نسخه یکسانی برای بهینه‌سازی زنجیره تامین وجود ندارد که در تمام شرکت‌ها کار کند.

تجزیه‌وتحلیل شبکه لجستیک به شما امکان می‌دهد تا طیف گسترده‎ای از معیارها از جمله امکانات فیزیکی و موجودی، هزینه‌های انبارداری، حمل‌ونقل، نیروی کار و شبکه‌های توزیع را مشاهده کنید. یک بهینه‌سازی زنجیره تامین مناسب معمولا از داده‌های شرکت برای ایجاد سناریوهای مختلف استفاده می‌کند تا بهترین راه‌حل‌ها را برای ایجاد و ذخیره موجودی در زنجیره تامین پیدا کند تا بتواند هزینه‌های عملیاتی را به حداقل برساند.

مدل‌های آکادمیک در چارچوب‌بندی و انجام تحلیل مفید هستند. با این حال، این فرآیند باید واقعیت‌هایی چون نوسان هزینه مواد، نیروی کار، هزینه‌‎های حمل‌ونقل و غیره را نیز در نظر بگیرد. یک فرآیند بهینه‌سازی موفق نیاز به تجربه دنیای واقعی برای هدایت تصمیمات خود دارد. بسته به اندازه سازمان، طرح بهینه‌سازی می‌تواند سالانه مورد بازنگری قرار گیرد و هرچه سازمان بزرگ‌تر باشد، زمان این بازنگری کوتاه‌تر می‌شود.

فراموش نکنید که امروزه نیازهای مشتری، زنجیره تامین را هدایت می‌کند. با وجود شرکت‌هایی چون آمازون، مشتریان در هر صنعتی انتظار زمان کوتاه‌تر و خدمات پاسخگوتر را دارند. این روزها هدف راه‌حل‌‎های بهینه‌سازی زنجیره تامین، فقط تضمین کمترین هزینه برای سازمان‌ نیست؛ برآورده کردن انتظارات معقول مشتری یکی از اصلی‌ترین دلایل این بهینه‌سازی به شمار می‌رود.

تکنیک‌های بهینه‌سازی زنجیره تامین

بررسی استراتژیک شبکه زنجیره تامین منجر به ایجاد یک سری برنامه سازمانی می‌شود که در یک بازه ۵ ساله قابل اجرا هستند.

این طرح‌ها، استراتژی کسب‌وکار و همچنین اجرای تاکتیکی و عملیاتی طرح‌‎های بهینه‌سازی را پوشش خواهند داد. البته باید برنامه‌هایی برای پاسخگویی به شرایط اضطراری مانند کمبود مواد و نیروی کار وجود داشته باشد. این طرح‌ها به سازمان شما کمک می‌کند تا از رویکرد واکنشی به سمت رویکرد زنجیره تامین پیشگیرانه حرکت کند.

برنامه‌ریزی استراتژیک: این فرآیند یک رویکرد کلی برای اهداف شرکت تعریف می‌کند. در این مرحله، اهداف مدیریت موجودی، تولید، حمل‌ونقل و توزیع تعیین و با فناوری و خدمات مشتری همسو می‌شود. در این مرحله، مدیریت می‌تواند ساختارهای سازمانی و زمینه‌های سرمایه‌گذاری را بررسی کند. این استراتژی باید شامل پیش‌بینی تقاضای مشتری برای تخصیص منابع در سراسر زنجیره تامین باشد.

برنامه‌ریزی تاکتیکی: برنامه تاکتیکی یک دورنمای یک تا دو ساله دارد و با تخصیص منابع مختلف، از جمله نیروی کار، از استراتژی بلندمدت سازمان پشتیبانی می‌کند. همچنین این طرح تمهیداتی را برای منابع خارجی مانند مشاوران یا ارائه‌دهندگان خدمات تدارک می‌بیند.

برنامه‌ریزی عملیاتی: این برنامه‌ریزی، استراتژی شما را به فعالیت‌‎های روزمره مانند سیاست‌ها، طرح‌ها و برنامه‌ها تبدیل می‌کند. بسته به فعالیت سازمان شما، برنامه‌ریزی عملیاتی می‌تواند شامل فعالیت‌های روزانه، هفتگی یا ماهانه در جهت برنامه‌ریزی و نظارت بر روال روزانه کسب‌وکار باشد.

برنامه‌ریزی اضطراری: طرح اضطراری بدترین سناریوها را برای کسب‌وکار شما پیش‌بینی می‌کند. بحران‌های آب و هوایی شدید، مشکلات کارگری، از دست دادن تامین‌کنندگان و فروشندگان عمده از جمله این سناریوها هستند. در واقع برنامه‌های اضطراری شامل هر شرایطی است که می‌تواند در سازمان شما شوک ایجاد کند. هدف برنامه‌ریزی اضطراری این است که قبل از وقوع یک رویداد در مورد واکنشی که به آن خواهید داشت فکر کنید و سرعت خود را برای مدیریت بحران بالا ببرید. با کمک این برنامه‌ریزی می‎توانید اختلالات داخلی و مشکلاتی که برای مشتریان‌تان ایجاد می‌شود را به حداقل برسانید.

تحلیل‌های خود را با شناسایی وضعیت فعلی زنجیره تامین‌تان مثل امکانات، هزینه‌های حمل‌ونقل، موجودی و امکانات و شیوه‌های توزیع مشتری آغاز کنید و سپس به سراغ بخش‌های دیگر بروید.

نتیجه‌گیری

بهینه‌‏سازی زنجیره تامین، مزایایی چون افزایش کارایی، کاهش هزینه‌ها و بهبود عملکرد کلی کسب‌وکار را با خود به همراه دارد.

این بهینه‌سازی نه تنها به افزایش سود سازمان شما کمک می‌کند، بلکه باعث رضایت مشتریان‌تان هم می‌‎شود.

راهکار «مدیریت و بهینه‌سازی زنجیره تامین» سحاب به شما کمک می‌کند تا این بهینه‌سازی را در کوتاه‌ترین زمان و با کم‌ترین هزینه در سازمان‌تان ایجاد کنید. به طور مثال این راهکار با بررسی موجودی کالاها در مکان‌های مختلف به مدیران اطلاع می‌دهد یک کالا در کدام بخش از زنجیره تامین باید حرکت کند تا یک مکان مشخص دچار کمبود کالا نشود.

سحاب تنها ابزارهای فنی را در اختیار شما قرار نمی‌دهد و با ارائه توصیه‌های داده‌محور، از توسعه محصول، برنامه‌ریزی و منبع‌یابی گرفته تا تولید، حمل‌و‏نقل و توزیع، یک مزیت رقابتی پایدار در هر مرحله از عملیات را برای شرکت‌ها ایجاد می‌کند.

دیدگاه شما